Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Olan Öğrenciler İçin 8 Basit Okul Stratejisi:

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), akademik, sosyal ve psikolojik sorunlara yol açan ve hayatı olumsuz etkileyen bir nöropsikolojik bir rahatsızlıktır. Toplumda görülme sıklığı %5-7 arasıdır ve çocuklukta başlayıp %60-70 oranında yetişkinlikte de devam edebilir. Odaklanmada zorluk, amaçsız ve aşırı hareketlilik, sabırsızlık, dalgınlık, isteklerini erteleyememe, unutkanlık gibi belirtiler görülür. Bu tanıya sahip çocuklar için öğrenme ortamlarında kolay uygulanabilir bazı stratejiler kullanabilirsiniz.

Beklentileri Açıkça Belirtin

Gerçekçi beklentiler hayatı kolaylaştırır. Sınıf kuralları DEHB’li çocuklar için net ve basit olmalıdır. Kurallar, sınıfta kolayca okunabilecekleri bir yere asılmalıdır. DEHB’li bir çocuğun bunları tekrar hatırlaması için masasına bantlanmış kuralların bulunduğu bir dizi karta sahip olması onun için yararlıdır. Zaman yönetiminde zorlanan çocuklarda, ne kadar zamanının kaldığını görmesi için, zamanlayıcıları, bir yere bantlanmış zaman sinyallerini veya sözlü /sözsüz ipuçlarını da kullanabilirsiniz.

Odaklanmayı Kolaylaştırın

DEHB’li öğrenciler dikkat dağınıklığına karşı hassastır ve odaklanmakta zorluk çekebilir. Bu nedenle onları kapılar veya pencereler gibi dikkat dağıtıcı kaynaklardan uzağa oturtmak faydalı olabilir. Odadaki aşırı gürültü veya dağınıklık gibi dikkat dağıtıcı işitsel ve görsel uyaranlar mümkün olduğunca sınırlanmaya çalışılmalıdır. Yumuşak fon müziği dinlemek, DEHB’li bazı çocuklar için odaklanmayı ve konsantrasyonu iyileştirebilir, ancak bu her çocuk için geçerli değildir.

Sık Geribildirim Sağlayın

Tüm çocuklar, davranışları hakkında sık ve anında geri bildirimden yararlanır. İyi bir davranış için anında geri bildirim verilmeli ve övgü içeren kelimeler kullanılmalıdır. Gerektiğinde ise istenmeyen davranışlar için de hızlı bir şekilde geribildirim verilmelidir. Ancak olumsuz davranış minimum düzeydeyse ve zarar verici değilse onu görmezden gelmek en iyisidir.

İyi Davranışı Ödüllendirin

Bir öğrenciyi motive etmek için ödüller ve teşvikler her zaman cezadan önce kullanılmalıdır. Fakat çocukların sıkılmaması için bu ödüller zamanla deği̇şti̇ri̇lmeli̇di̇r. DEHB’li çocuklar için fiziksel aktiviteler yararlıdır ve dışarıda veya beden dersinde olduktan sonra daha iyi odaklanabilirler. Ceza yerine ödüllere öncelik vermek, DEHB’li çocuklar için okulun olumlu bir yer olduğunu hissettirmeye yardımcı olur.

Fiziksel Mola Verdirin

DEHB’li çocuklar uzun süre hareketsiz kalmakla mücadele etme eğilimindedir. Bu nedenle onlara sık sık kalkma ve hareket etme fırsatı vermek çok yardımcı olabilir. Kağıtları, sınıf materyallerini dağıtmaları veya toplamaları, binanın başka bir bölümünde olan işleri yapmaları, tahtayı silmeleri onlara fiziksel bir mola olabilir.

Araç Gereç veya Oyuncaklardan Yararlanın

DEHB’li öğrenciler huzursuz olma eğilimindedir. Standart bir sınıf kuralı, öğrencilerin dersler sırasında koltuklarında oturması gerektiği olsa da DEHB’li bir çocuk, ayağa kalkmasına izin verilirse daha iyi odaklanabilir. Kıpır kıpır olan çocuklar için, ellerinde küçük bir top bulundurmaları veya hamur parçası gibi oynayabileceği dokunsal bir şey tutmak ya da boş bir sayfaya bir şeyler çiziktirmek sınıfı rahatsız etmeden biraz rahatlama sağlar.

Bir Anda Fazla İş Yükü Vermeyin

DEHB’li bir çocuk ilgi odağını çabuk kaybettiğinden ve bunalma eğiliminde olduğundan, toplam iş yükünü daha küçük bölümlere ayırarak azaltmak daha iyi bir yol olabilir. Öğretmenler, bir veya iki adımlı kısa yönergeler vererek öğrencilerin aşırı bilgi yüklenmesinden kaçınmalarına yardımcı olmalıdır.

Destek Alması İçin Teşvik Edin

Çocuk, bir yetişkinden bire bir yardım alsa bile, bazen akran desteği daha önemlidir. DEHB’li bir öğrenciyi, istekli, kibar ve olgun bir sınıf arkadaşıyla eşleştirmek her iki çocuk için de faydalı bir deneyim olabilir. Çalışma arkadaşı hatırlatıcılar verebilir, görevine devam etmelerine veya kesintiye uğradıktan sonra yeniden odaklanmalarına yardımcı olabilir ve cesaretlendirebilir. Başka bir öğrenciyle çalışmak, DEHB’li bir çocuğun sosyal becerilerini geliştirmesine ve akranlarıyla olan ilişkilerinin kalitesini geliştirmesine de katkı sağlar.

Psikolojik Destek Almaktan Çekinmeyin

DEHB’li çocuk ve ailesini gerektiğinde psikolojik yardım almaları için psikoloğa yönlendirin. Psikolojik destek almak, son derece doğal ve gereklidir.